DZIECKO W SYSTEMIE MONTESSORI

Dziecko wychowane w duchu pedagogiki Marii Montessori będzie w przyszłości osobą samodzielną, odpowiedzialną za siebie i świat, pracowitą.
Rozwój każdego dziecka dokonuje się według indywidualnego "planu rozwoju". Dlatego nie można z góry stworzyć systemu wychowawczego i dydaktycznego bez uwzględnienia indywidualnych cech dziecka.

Rozwój dziecka dokonuje się etapami. Są one wspólne dla wszystkich ludzi, jednak u każdego mają różny stopień nasilenia, charakter i czas trwania. Są to tzw. "wrażliwe fazy". Jest to czas kiedy dziecko jest szczególnie zainteresowane i chętne do poznania nowej umiejętności lub wiedzy. Największe możliwości poznawcze są wtedy, gdy wystąpi u dziecka zjawisko "polaryzacji uwagi”. Jest to długotrwała koncentracja na danej czynności. Dziecko uczy się wtedy chętnie, łatwo i bez wysiłku. Następstwem zjawiska polaryzacji uwagi jest "normalizacja". Jest to stan psychicznej równowagi i harmonii. „Znormalizowane” dziecko jest spokojne, opanowane, wierzy w swoje możliwości, staje się odpowiedzialne za swoje czyny, coraz bardziej uniezależnia się od zewnętrznych wpływów. To właśnie normalizacja jest głównym celem rozwoju i wychowania dziecka.

"DZIECKO NIE MUSI ROBIĆ CO CHCE, ALE MUSI CHCIEĆ TEGO CO ROBI."

Wychowanie metodą M.Montessori ma charakter pośredni. Nauczyciel ma za zadanie tak zorganizować otoczenie, by wesprzeć indywidualny rozwój dziecka.
Dzieci w przedszkolu przebywają w grupach mieszanych wiekowo. Zaletami takiego rozwiązania jest szybsza i skuteczniejsza edukacja społeczna. Dzieci starsze wykazują naturalne zaangażowanie i opiekuńczość nad młodszymi (dzielenie się doświadczeniem). Dzieci bardzo szybko dostrzegają zróżnicowanie potrzeb i zasad współżycia. W takich grupach następuje szybsza adaptacja i integracja dzieci nowo przyjętych.

Materiał montessoriański tworzy logicznie uporządkowaną całość programową i podzielony jest na kilka działów, które odpowiadają pojawiającym się w tym wieku "wrażliwym fazom".
Fazy te zostały przez doktor Montessori sprecyzowane, nazwane i ujęte w ramy czasowe. W ten sposób badaczka wyłoniła fazę na porządek, ruch, małe przedmioty, wdzięk i grzeczność, doskonalenie zmysłów, naukę pisania, naukę czytania, relacje przestrzenne, muzykę i matematykę.
W odkryciu tym zawierał się jednak bardzo znaczący element, otóż dziecko przeżywało wrażliwe fazy w sposób indywidualny, niepozwalający nauczycielowi przewidzieć momentu, w którym to następuje. M.Montessori przeprowadzając kolejne badania i eksperymenty wyszła więc z założenia, iż to dziecko powinno samo decydować w jakim czasie i z jakich pomocy chce korzystać wiedzione swoim wewnętrznym, instynktownym głosem.
Konkluzją tego odkrycia było przygotowane przez Marię Montessori specjalnie przygotowanego otoczenia podzielonego na sprecyzowane działy a te wypełnione szeregiem pomocy będącymi w sposób absolutny dostępne dla dzieci.
Działy te obejmują:

• Praktyczne ćwiczenia dnia codziennego - efektem pracy z tym materiałem jest wykształcenie u dzieci koordynacji ruchowej, aktywnego działania, zdobycie konkretnych umiejętności np.: zawiązywania butów, ubierania się, składania serwet, sprzątania, przygotowywania stołu do spożycia posiłku i posprzątanie po nim i innych czynności samoobsługowych oraz umiejętności współdziałania w grupie.

• Kształcenie zmysłów - materiał ten wprowadza dziecko w świat pojęć, wymiarów, brył, powierzchni. Uczy rozróżniania barw, smaków, zapachów, dźwięków, a więc kształci poszczególne zmysły

• Edukacja językowa - materiał wprowadza dziecko w sztukę pisania, czytania, pomaga w rozwoju mowy u dziecka

• Edukacja matematyczna - pozwala dziecku w sposób przystępny, na konkretach przejść przez skomplikowany świat liczb i działań matematycznych

• Wychowanie kosmiczne (nauka o wszechświecie) - dziecko poznaje świat przyrody, zasady w nim rządzące, uczy się jak chronić środowisko w którym żyje